Nhum là một động vật thuộc loại nhuyễn thể, có họ hàng với trai, sò; sống ở những gành đá ven bờ biển nước ấm, lẫn trong rong rêu. Nhum có nhiều loại nhưng để muối mắm phải là nhum ta màu đen.

Để làm nên món ăn đặc sản bình định này người ta sẽ cắt sơ những chiếc gai nhọn tua tủa xung quanh con nhum rồi khoét một lỗ ngay miệng nhum, thế là những múi thịt nhum đã lộ ra trước mắt. Thịt nhum ngọt và béo ngậy nên rất được yêu thích, nhất là khi chế biến thành mắm lại càng làm tăng thêm hương vị chủa thịt nhum.

Tiếp đến sẽ cho nhum vào một cái chum sành, rắc thêm một chút muối hạt lên đó, phải là người có kinh nghiệm làm mắm nhum mới canh được lượng muối sao cho vừa phải như vậy mắm nhum làm ra mới có hương vị đậm đà quyến rũ.

Theo cách làm mắm truyền thống người ta sẽ vùi mắm nhum vào bếp tro hoặc “giang” ngoài trời nắng từ 10 đến 15 ngày để mắm chín. Khi thành phẩm mắm nhum nhuyễn tan, có màu đỏ sẫm, mùi thơm ngây ngất, chỉ nhìn thôi cũng đủ để kích thích vị giác.

Do mắm nhum không phổ biến như các loại mắm khác nên chỉ những người sành ăn mới biết cách thưởng thức món ăn độc đáo này, mắm nhum rất hay được người dân địa phương dùng để đãi khách như một cách giới thiệu ẩm thực của vùng đất Bình Định.

Bánh Cuốn Tây Sơn